THỜI THƠ ẤU 04 - 06 TUỔI

Ba tôi sinh trưởng trong một gia đình lao động. Ông nội tôi làm nghề thợ may. Bà nội ở nhà nội trợ. Gia đình ông có 07 người con. Ba là con trai út. Tôi bắt đầu nhớ được từ ngày ba tôi chở tôi bằng xe đạp xuống thị xã Đồng Hới trên con đường từ xã Đức Phổ qua đồi Giao Tế rồi xuống cầu Đồng Cộc, cầu Mười. Lúc đó tôi mới bốn tuổi. Qua đồi Giao tế ngày ấy thật nhiều cây cối, rậm rạp. Bắt đầu xuống dốc là hàng cột đèn đường sáng chạy dọc hai bên đường, cùng những cánh đồng lúa trải dài nhìn mút mắt. Đường này là đường chính nên được tráng nhựa rất đẹp.

Thị xã Đồng Hới hồi đó thật là đẹp. Dọc theo các đường phố nhà cửa mọc san sát. Nhà tầng cũng không phải ít. Dọc đường có rất nhiều cửa hiệu, bày bán nhiều loại hàng khác nhau. Tôi là con đầu nên ba mẹ tôi rất chiều chuộng. Mặc dù còn nhiều khó khăn nhưng tôi vẫn mặc quần áo mới, chân đi dày, đầu đội mủ ba rê, da trắng nên đi đâu ai cũng ưa nhìn. Ba mẹ cũng hay mua đồ chơi cho tôi.

Ba mẹ thời gian này ở chung với ông bà nội. Tôi nhớ nhà ông tôi ở mặt tiền đường cái nên xe cộ đi lại đông đúc. Gần nhà có cái chợ ngày ngày dân làng họp đông vui.

Năm tôi 05 tuổi ba mẹ tôi ra ở riêng.  Xung quanh nhà tôi là nhà các gì của tôi, cánh đồng ở ngay cạnh. Tất cả đều nhà tranh vắt đất. Cửa làm bằng tranh, mỗi lần mở cửa phải dùng cây chống. Chúng tôi chơi đùa cùng nhau với rất nhiều trò chơi như: thả thả diều, chơi cò cò, đuổi bắt bướm, kéo co…

Năm 1964 xẩy ra sự kiện Bắc Bộ. Đế Quốc Mỹ bắt đầu đưa quân ra miền bắc để đánh phá. Chiến tranh ác liệt bắt đầu. Hằng ngày máy bay Mỹ ném bom trên bầu trời, ngoài biển pháo địch câu vào. Bầu trời xé rít bởi những trận bom đạn. Chúng tôi bắt đầu đào hầm chử A và sống dưới đó. Cuộc sống dưới lòng đất chật chội, ngột ngạt và ẩm thấp. Hàng ngày ba mẹ đi làm, chúng tôi ở nhà trông nhau. Năm 1965 mẹ tôi sinh em gái tôi. Tôi nhớ đó là một bé gái da trắng kháu khỉnh. Ba đi dạy học ở trường cấp I. Chiến tranh nên việc đi lại rất nguy hiểm. Đồng lương ít ỏi, cuộc sống rất khó khăn.

Năm 1967 tôi vừa tròn 06 tuổi và bắt đầu đi học vỡ lòng. Máy bay Mỹ bắn phá ngày càng nhiều hơn, số lần ném bom trong ngày tăng nhiều so với những năm trước. Lớp học của chúng tôi nằm dưới hầm chử A ở trong vườn Thầy Thon. Mãnh vườn chuông vuông có hàng rào là hàng cây. Thỉnh thoảng chúng tôi ra khỏi hầm và đùa giởn ở trong mãnh vườn ấy. Thầy là người rất lùn khoảng đâu 1,1m, khuyết tật nên khi đi lại phải chống gậy. Đôi chân rất ngắn cái bụng thì to. Nhìn dáng dấp của thầy thật buồn cười. Thầy đi lại cực kỳ vất vã. Tuy vậy thầy là người tốt, thương học sinh. Tính tình thầy điềm đạm nhưng nghiêm khắc. Chúng tôi ai cũng sợ thầy.

Quê hương tôi Quảng Bình là vùng chiến tuyến giữa ta và địch. Hàng ngày chiến sự diễn ra ác liệt. Trong giờ học có tiếng bom gầm xé, tiếng máy bay gầm rít trên bầu trời.  Việc học vỡ lòng của tôi hay bị gián đoạn bởi những ngày máy bay địch đánh phá ác liệt. Những ngày này ba mẹ tôi không cho tôi đi học. Nhà tôi ở Đức Môn còn lớp học thì ở Đức Hoa. Đoạn đường từ nhà tôi đến lớp học phải đi qua cánh đồng. Đoạn cánh đồng chỉ 500 m nhưng sao hồi ấy tôi thấy rất xa. Khi máy bay oanh tạc nơi cánh đồng trống thì nó dễ phát hiện mục tiêu. Chúng tôi còn nhỏ không thể chạy ẩn nấp kịp. Thầy thì cứ động viên chúng tôi đến lớp. Tuy nhiên ba mẹ chúng tôi thì không yên tâm. Có nhiều buổi học do máy bay oanh tạc kéo dài nên chúng tôi không thể về nhà được, phải ở lại trường rất lâu mới về nhà. Những buổi học như thế ba mẹ chúng tôi vô cùng lo lắng. Thế rồi chúng tôi vẫn học xong lớp vỡ lòng.

Nhà ở những năm đó là nhà tranh vắt đất quay về hướng đông. Bọn trẻ chúng tôi hay  trèo lên băng nhà để thử cảm giác mạnh. Sau đó ba mẹ chuyển nhà sang vị trí khác gần đó. Hướng nhà đã thay đổi quay hướng nam. Mỗi lần mưa xuống nghe thật buồn và nảo nùng. Những trận mưa xối xả của miền nhiệt đới làm ngôi nhà mỏng manh hơn. Mưa dột cả nhà, gió mạnh nên chúng tôi rất lạnh. Cửa nhà là tấm cửa được lợp bằng tranh. Mỗi lần mưa xuống thì cửa được sập xuống. Đó là những gì tôi nhớ được khi học xong vỡ lòng.